Türkiye tohum ihracatçısı konumunu koruyor – EKONOMİ

Son iki yılda tohum ihracatı değer bazında ithalatı geçti.Türkiye'de sertifikalı tohum üretimi ve kullanımı artmaya devam ederken, bu ürünlerin ihracat rakamları ithalat rakamlarının üzerine çıktı.Tarım ve Orman Bakanlığı AA muhabirinden alınan bilgiye göre, Türkiye'de planlı ve sistemli tohumculuk faaliyetleri 1925-1930 yıllarında Tescil, Kontrol ve Kontrol Kanunu ile araştırma enstitüleri ve tohum seçme istasyonlarının kurulmasıyla başladı. 1963 yılında tohum sertifikasyonunun yürürlüğe girmesiyle ülke tohum üretiminde yeni bir dönem başladı. Uzun zaman oldu. Takip eden dönemde yayımlanan Tohumculuk Kanunu, alt mevzuatların tamamlanması ve özel sektörün yapılanması ile sertifikalı tohumluğun yerli üretimi ivme kazanmıştır. Sertifikalı tohum kullanımı 2005 yılında, sertifikalı tohum üretimi ise 2008 yılında Bakanlık tarafından desteklenmeye başlanmıştır. Ülkede sertifikalı tohum üretimi 2002 yılında başlamış ve o günden bu yana genel yükseliş trendini sürdürmüştür. 2002 yılında bu üretim 145 bin 227 ton iken, 2012 yılında 646 bin 905 tona çıkmıştır. 2017 yılından bu yana sertifikalı tohum üretimi yıllık 1 milyon tonun üzerine çıkmıştır. Geçen yıl bu miktar 1 milyon 300 bin ton olarak kayıtlara geçmişti.– Tohum ihracatı artıyorTürkiye'nin sertifikalı tohum üretimindeki artış dış ticaret verilerine de yansıyor. Türkiye yıllar geçtikçe sertifikalı tohumlarda dış ticaret dengesini korumayı başarsa da bu alanda kendi kendine yeten bir ülke haline geldi.Türkiye'nin sertifikalı tohum ihracatı 2016 yılından bu yana her yıl ithalatını aştı.Sertifikalı tohum ihracatı 2002 yılında 8 bin 112 ton iken, 2012 yılında 37 bin 439 tona, 2022 yılında ise 86 bin 412 tona yükseldi. Sertifikalı tohum ithalatı ise 2002 yılında 19 bin 227 ton, 2012 yılında 33 bin 160 ton, 2022 yılında ise 37 bin 729 ton olarak gerçekleşti.Geçen yıl söz konusu ihracat 89 bin 378 ton olarak gerçekleşti. Bu dönemde ithalat ihracatın altında kalarak 51 bin 384 ton olarak belirlendi.Son iki yılda Türkiye'nin tohum ihracatı değer bazında ithalatını aştı.2002 yılında 17 milyon 320 bin dolar olan ihracat, 2012 yılında 120 milyon 796 bin dolara çıktı. İhracat 2022'de 232 milyon 663 bin dolar, geçen yıl ise 326 milyon 758 bin dolar olarak hesaplandı. İthalat 2002'de 55 milyon 292 bin dolar, 2012'de ise 197 milyon 649 bin dolar olarak gerçekleşti. İthalat miktarı 2022'de 169 milyon 614 bin dolar, geçen yıl ise 249 milyon 563 bin dolar olarak kayıtlara geçmişti.Türkiye'nin sertifikalı tohum üretimi ve dış ticaretine ilişkin 2002-2023 yıllarına ait veriler şöyledir:

	İhracat (ton)	İthalat (ton)	İhracat (dolar) (bin)	İthalat (dolar) (bin)	Üretim (ton)
2002	8.112	19.227	17.320	55.292	145.227
2003	16.095	16.341	21.451	71.249	184.247
2004	15.658	19.838	35.147	79.238	349.332
2005	13.814	23.876	26.981	89.597	332.190
2006	23.941	32.654	47.093	105.608	370.748
2007	21.335	34.374	49.886	130.581	325.013
2008	26.245	43.578	71.101	170.798	290.148
2009	21.816	30.243	70.766	158.366	385.061
2010	29.586	40.610	94.789	176.792	497.964
2011	30.554	36.754	108.948	178.121	637.330
2012	37.439	33.160	120.796	197.649	646.905
2013	33.320	36.056	126.073	194.286	743.193
2014	42.135	33.185	148.375	188.431	775.909
2015	26.708	56.539	102.717	202.181	896.298
2016	58.222	49.491	153.449	202.127	957.925
2017	44.078	39.288	137.077	189.002	1.049.366
2018	102.786	40.170	151.691	178.853	1.059.316
2019	74.703	37.204	155.427	177.333	1.143.466
2020	72.308	45.819	162.033	199.462	1.242.328
2021	86.768	56.355	214.883	227.856	1.324.222
2022	86.412	37.729	232.663	169.614	1.361.336
2023	89.378	51.384	326.758	249.563	1.300.020