Tedarik kriziyle karşı karşıya olan kakao, Bitcoin ile rekabet ediyor

Ton başına fiyat yılın başından bu yana iki katına çıkarken, kakao vadeli işlemleri bu ay 8.500 dolara yaklaşarak rekor seviyelere ulaştı.

Tarihsel verilere göre 2023 yılına kadar belirli bir fiyat aralığında kalan kakao vadeli işlemleri, emtianın arz-talep dengesinin bozulması nedeniyle yükseliş ivmesi gördü. Geçen yıl yaklaşık yüzde 66 oranında değer kazanan kakao vadeli işlemleri, önceki yıllarda genel olarak 2.000 dolar civarında işlem görüyordu. Geçtiğimiz yıl yüzde 210 değer kazanan kakao, geçen yılın mart ayına göre yüzde 200'e yakın değer artışını geride bırakarak dikkat çekti.

Ağırlıklı olarak yatırım aracı olarak kullanılan kakao vadeli işlemleri ve Bitcoin fiyatlarındaki artış arzdan kaynaklansa da, temel varlık olan emtianın üretimi ve çevre sorunları nedeniyle kakao vadeli sözleşmelerinde patlama yaşandı. Çikolatanın hammaddesi olan kakaoya olan talep sabit kalırken, ürünün hasat döneminin kötü olması ve üretim kıtlığından kaynaklanan tedarik sorunları, son aylarda fiyatında patlama yaşanmasına neden oldu.

InvestingPro'yu kullanın, bir profesyonel gibi kazanın! %20 indirim kodu: INVPROG24

Kodu nasıl kullanacağınızı bilmiyor musunuz? Adım adım gösteriyoruz video İzleyebilirsin.

Sorularınız için lütfen destek birimimizle iletişime geçin. buradan temas etmek.

Kakao fiyatlarındaki artışın temel nedeni, kakao üretiminin yapıldığı Batı Afrika'da geçen yıl artan kuraklık nedeniyle mahsul rekoltesinin düşük olması. Kakao üretimini olumsuz etkileyen kuru iklim gibi hava koşullarının yanı sıra bazı endüstri kaynakları da hastalıklı kakao ağaçlarına dikkat çekiyor ve bu hastalığın tedavisi olmadığı için yayılmasını önlemenin tek çözümünün kesmek olduğu söyleniyor.

Uzmanlar, kesildikten sonra 5 yıl boyunca arazinin tekrar ağaçlandırılmaması halinde bunun kakao çekirdeği ticaretine ciddi zarar verebileceğini belirtiyor. Çiftçilerin daha önce farklı orman alanlarına ekim yaparak bu sorunu çözdüğü bilinse de çevresel etkiler artık yeni alan bulmayı zorlaştırdı.

Öte yandan Batı Afrika'daki siyasi istikrarsızlık ve kakao gibi hammaddelerin üretimine yönelik teşviklerin olmayışı da sorunları körükleyen diğer faktörler olarak değerlendiriliyor. Daha kaliteli kakao çekirdeği sağlamak için daha iyi gübre kullanmak ve iş gücünü artırmak gibi çözümler, bölgedeki fiyatların bir yıl önceden belirlenmesi nedeniyle maliyetler nedeniyle sekteye uğruyor.

Bunun gibi pek çok olumsuzluk, kakao çekirdeklerinin üretiminin her geçen ay azalmasıyla büyük bir tedarik krizine dönüştü. Kakao çikolata üretiminde temel bileşenlerden biri olduğundan, bu durum dünya çapındaki çikolata şirketlerinin karlılığını doğrudan etkileyecektir. Kakao fiyatının 2024 yılının ilk çeyreği bitmeden ikiye katlanması, krizin büyüyerek devam edeceğinin ilk işareti sayılabilir.

Dünya kakao üretiminin yaklaşık dörtte üçünün Batı Afrika'daki Fildişi Sahili, Gana, Kamerun ve Nijerya'da gerçekleştiği göz önüne alındığında, bu ülkelerin sorunlarının kısa sürede çözülemeyeceği düşünülüyor. Uluslararası Kakao Örgütü bu yıl yaklaşık 374.000 tonluk arz açığı olduğunu bildirdi. Kuruluş, arzdaki bu boşluk nedeniyle tüketicilerin çikolatalı şekerleme fiyatlarında artış veya teklif edilen ürünlerde daralma görmeye devam edebileceği konusunda uyardı.

Kakao fiyatlarındaki artışla birlikte kakao fiyatlarındaki yükseliş eğilimi çikolata fiyatlarında ciddi artışa neden oldu. Bu durum küresel piyasalarda genel gıda fiyatlarının düşüş eğilimine girmesine karşın çikolata fiyatlarının yükselişini sürdürmesine neden oluyor. ABD Tarım Bakanlığı'nın verileri de bu durumu doğruluyor ve şeker fiyatlarının genel enflasyona göre neredeyse 3 kat daha hızlı arttığını gösteriyor.

Çözüm, kakao üretimine verilen önemin Batı Afrika ülkelerinden daha fazla yağış alan Latin Amerika ülkelerine kaydırılması olacaktır. Ancak bu uzun vadeli bir çözüm olsa da kısa vadeli arz açığını kapatacak etkili bir çözüm bulunmuyor. Dolayısıyla kakao vadeli işlem fiyatlarındaki yükselişin herhangi bir dış müdahale olmadan devam etmesi muhtemel görünüyor.

Sonuç olarak kakao vadeli işlem fiyatlarında bir ralli olarak görülen yükseliş, aslında bir sektör krizinin yükselen grafiği olarak karşımıza çıkıyor. Ancak çikolata ve şekerleme üreticileri, arz tarafında yakın gelecekte bir düzeltme yaşanma ihtimalinin çok düşük olduğuna inanıyor.